Uluslararası Çeviri Günü nedir?

Uluslararası Çeviri Günü, milletleri ve iletişim şekillerini bir araya getirmede, diyaloğu, anlayışı ve işbirliğini kolaylaştırmada, kalkınmaya katkıda bulunmada ve dünya barışıyla güvenliğini güçlendirmede önemli roller oynayan dil alanındaki profesyonellerin çalışmalarını takdir etmek için bir fırsattır.

Teknik çalışma da dahil olmak üzere edebi veya bilimsel bir çalışmanın bir dilden başka bir dile tercüme edilmesi, uygun çeviri, yorumlama ve terminoloji dahil profesyonel çeviri, uluslararası kamu söyleminde ve kişilerarası iletişimde netliği ve üretkenliği korumak için vazgeçilmezdir.

1953’den beri, her 30 Eylül’de çevirmenler, dilbilimciler, öğrenciler, yazarlar ve dil endüstrisinin diğer üyeleri tarafından düzenli olarak kutlanmaktadır. Uluslararası Çevirmenler Federasyonu (IFT) tarafından mesleklerini kutlamak için özel etkinlikler yapmak ve dünya çapındaki çevirmenlerle dayanışmayı ifade etmenin yanı sıra yaptıkları işin önemi konusunda farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır.

Neden 30 Eylül?

30 Eylül, çevirmenlerin koruyucu azizi olarak kabul edilen İncil çevirmeni Aziz Jerome’un bayramı olarak görülmektedir.

Aziz Jerome, İncil’in çoğunu Yeni Ahit’in Yunanca el yazmalarından Latince’ye çevirme çabasıyla tanınan Kuzeydoğu İtalya’dan bir rahipti. Ayrıca İbranice İncil’in bazı bölümlerini Yunancaya çevirdiği bilinmektedir. İlirya soyundan geliyordu ve ana dili İlirya lehçesiydi. Okulda Latince öğrendi ve çalışmalarından ve seyahatlerinden öğrendiği Yunanca ve İbraniceyi akıcı bir şekilde biliyordu. Jerome, 30 Eylül 420’de Beytüllahim yakınlarında öldü.

Hıristiyan Kilisesi’nin en önemli bilim adamlarından biri olan Jerome, en üretken Hıristiyan yazar ve çevirmenlerinden biriydi, yüzyıllar boyunca çevirmenlerin koruyucu azizi olarak kabul edildi. İncil’i orijinal İbraniceden Latinceye çeviren ilk kişi olan ve onu ilk kez çok daha geniş bir kitleye ulaştıran bir Hıristiyan bilgin ve rahip olan onun bayram gününe denk gelmesinden ötürü IFT, 30 Eylül’ü Uluslararası Çeviri Günü olarak seçti.

İncil’in ilk çevirmenlerinden olan Aziz Jerome Bayramı olarak kutlanan 30 Eylül, Uluslararası Çevirmenler Federasyonu’nun girişimleriyle 1953 yılından beri bütün dünyada, çevirmenleri ve diğer tüm dil alanındaki çalışanları onurlandırmak adına hatırlanmaktadır. 2020 yılında “Krizdeki bir dünya için kelimeler bulmak” olan tema, 2021 yılında “Çeviride Birleşim” olarak belirlenmiştir.

Günümüzde Çevirmenlik Mesleği

Çeviriler, farklı bölgelerden bireylerin anlaşabilmesi adına şimdiye kadarki en önemli adımdır. Bu çeviriler sayesinde her insan birçok olanağa sahip olmuştur. İnsanların hayatlarını kolaylaştıran ve hayat standartlarını arttıran çeviriler sayesinde insanlar iletişim kurmaktadır. Bu noktada huzurlu, sürdürülebilir ve güvenli bir dünya için çevirmenlerin önemli bir rol oynamaya devam edeceği gözle görülür bir gerçektir.

Teknoloji alanında son yıllarda yaşanan gelişmeler, ülkemizin teknoloji transferi,
ithalat ve dışa açılmada yoğun çabalara girmesiyle özellikle kaliteli çeviriye duyulan ihtiyaç
katlanarak artmıştır. Özellikle yeni kavramlar ve terimleri gerektiren, sürekli gelişim içinde
olan teknik ve hukuk alanlarında çeviri ihtiyacı gözle görülür bir şekilde artmaktadır. Hızla ve
sürekli artan çeviri ihtiyacı, özel ve resmi kurumların bünyelerinde, istihdam ettikleri
çevirmenler, serbest çevirmenler, çeviri büroları ve çeviri firmaları tarafından karşılanmaya
çalışılmaktadır.

Çevirmen olmak isteyenlerin yüksek düzeyde genel akademik ve sözel yeteneği olmalıdır. Okuduğunu anlaması ve hafıza düzeyinin yüksek olması beklenen çevirmenlerin yabancı dil ve kültürlere ilgi duyup yazılı metinler üzerinde uzun süre çalışmaya istekli bireyler olması gerekmektedir.

Nasıl kutlanıyor?

Her sene Uluslararası Çeviri Federasyonu tarafından bir tema belirlenir ve bu tema çerçevesinde çevirmenler ve dilbilimcilerle tüm dil alanındaki çalışanlar ortaya fikirlerini sunarlar. Mesleklerinin kalitesini ve değerini arttırmaya yönelik tartışmalar ve bilgi alışverişleri gerçekleştirilir. Mesleki farkındalığın ve dil üzerindeki önemin gün geçtikçe artmasıyla bu günün kutlanmasına olan ilgi gözle görülür bir katlanma göstermiştir. Hep birlikte çeviri sektörünün kalitesini arttırmak hedeflenmektedir.

Yazar: Zeynep Yavan